نوستالژیا؛ مشروعیت و ضد مشروعیت در دولت پهلوی

Authors

مجتبی یاور

دکترای علوم سیاسی از دانشگاه علامه طباطبائی

abstract

تفسیر سیاست در دولت پهلوی، بر مبنای الگوی نوستالژیا، هدف این مقاله است. نوستالژیا، به­منزله موقعیتی بنیادین در حیات ذهنی انسان، می­تواند عرصه سیاسی را متأثر از مضامین و انگاره­های خود سازد. در این مقاله، با تمرکز بر دوره پهلوی، قصد داریم تا که نشان دهیم، مشروعیت، که از زمره مفاهیم اساسی مرتبط با سیاست است، ماهیتی عمدتاً نوستالژیک به خود گرفته بود. الگوی نوستالژیا، خودآگاه و ناخودآگاه، به یکی از سرمشق های جاافتاده و مسلط بر گفتمان­های ایران عصر پهلوی تبدیل شده بود. در این مقاله، نوستالژیا، به­مثابه محل اتصال فرهنگ و سیاست تفسیر می­شود. الگوی نوستالژیا، آن­چنان فراگیر بود که، حتی صورت­بندی نظری ایده­ها و افکار نیروهای رقیب و مخالف دولت پهلوی نیز، بیشتر درون چنین سرمشق فراگیر و عامی انجام می­شد. این، عام ­بودن نوستالژیا است که هم گفتمان ملی ایران باستان­گرایی حاکم و هم گفتمان دینی اسلام­گرایی رقیب (و برخی دیگر گفتمان­های حاضر در عرصه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی) را پوشش می­دهد. الگوی نوستالژیا، در عرصه سیاست، برای یکی (دولت پهلوی)، مقدمات کسب اعتبار و مشروعیت تدارک می­دید و برای دیگری (گفتمان رقیب)، لوازم مورد نیاز جهت سلب مشروعیت از نظام موجود را فراهم می­کرد. پارادایم نوستالژیا، نشان خود را بر سیاست در ایران آشکار ساخت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبانی مشروعیت دولت تیموریان

این تحقیق تلاشی است در جهت بررسی مبانی مشروعیت دولت تیموریان. مشروعیت، همان توجیه عقلانی و قانونیت زمامداران برای اعمال حکومت بر مردم و نیز اطاعت شهروندان از آنان می باشد.پیدایی تیمور و جانشینانش سرآغاز دوره تازه ای در تاریخ ایران و آسیای مرکزی شد. شاهان تیموری که با زور و شمشیر قدرت را به دست گرفته بودند، بر این امر واقف بودند که اگر چه شمشیر و زور قدرت می آورد اما این مشروعیت است که موجب تداو...

دین و دولت در جست‌ وجوی اقتدار و مشروعیت

بحث در باب رابطة دین و سیاست یا دین و دولت، دیرزمانی است که در محافل سیاسی و علمی غرب، و به دنبال آن در نزد برخی از روشنفکران جوامع اسلامی مطرح است و به زمانة حاضر محدود نمی‌شود. در این نوشتار نشان داده خواهد شد که: الف) در طول تاریخ تفکر غرب از یک سو، حاکمان سیاسی برای حفظ اقتدار خود نیازمند کسب مشروعیت دینی بوده‌اند و از این رو به غلبه بر دین یا دست‌کم تعامل با آن روی آورده‌اند، و از سوی دیگر...

full text

قاعده استثنا و پارادوکس مشروعیت شورش در دولت هخامنشی

دولت هخامنشیان سرآغاز شکل‌گیری عقلانیت حکمرانی است به نحوی که منشور کوروش و سنگ نوشته های به جای مانده از آن دوران به خوبی اصول و مبانی حکومت‌مندی ایرانیان را متبلور ساخته است. برخلاف رویکردهای یونانی محور این مقاله هخامنشیان را سرآغاز ایده انسانی و عقلانی حکومت‌مندی می‌داند زیرا در این منطقه است که مفاهیم، رواداری، مصلحت عمومی، اقتدارعالی، عدالت، تکنیک‌های حکومت به شیوه کاربردی ایجاد می‌شود. پ...

full text

دین و دولت در جست وجوی اقتدار و مشروعیت

بحث در باب رابطة دین و سیاست یا دین و دولت، دیرزمانی است که در محافل سیاسی و علمی غرب، و به دنبال آن در نزد برخی از روشنفکران جوامع اسلامی مطرح است و به زمانة حاضر محدود نمی شود. در این نوشتار نشان داده خواهد شد که: الف) در طول تاریخ تفکر غرب از یک سو، حاکمان سیاسی برای حفظ اقتدار خود نیازمند کسب مشروعیت دینی بوده اند و از این رو به غلبه بر دین یا دست کم تعامل با آن روی آورده اند، و از سوی دیگر...

full text

بررسی مشروعیت عملکرد ائتلاف ضد داعش(دولت اسلامی عراق و شام) از منظر حقوق بین الملل در سوریه

آغاز حملات هوایی ائتلاف ضد داعش به رهبری ایالات‌ متحده به مواضع گروه تروریستی داعش، در سرزمین عراق و سوریه بحث مشروعیت عملکرد این ائتلاف در سوریه را، از منظر حقوق بین‌الملل در مکاتب حقوقی مطرح ساخت. ائتلاف مذکور تلاش می‌کند تا با استناد به اصول و تئوری‌های حقوق بین‌الملل از جمله دفاع مشروع، دکترین ناتوانی و عدم تمایل در صدد توجیه عملیات نظامی خود در دولت سوریه برآید، اما در آخر، قطعنامۀ شورای ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دولت پژوهی

جلد ۱، شماره ۴، صفحات ۸۱-۱۱۷

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023